హిందువులు అమ్మవారిని పూజించే పండుగే బోనాలు. ఆషాడ మాసంలో వచ్చే మొదటి ఆదివారం బోనాలు ప్రారంభమవుతాయి. గ్రామదేవతలుగా పూజించే పోచమ్మ, మైసమ్మ, బాలమ్మ, ఎల్లమ్మ, ముత్యాలమ్మ, మహంకాళమ్మ, పెద్దమ్మ ఏడుగురు అక్కచెల్లెలు కాగా వీరికి తమ్మడు పోతురాజు. మరి బోనాలు ఎందుకు జరుపుకుంటారు? హైదరాబాద్ లో నాలుగు వారలు ఒక్కో వారం ఏ ఆలయం లో ఎందుకు బోనాలు చేస్తారు? మొదటి బోనం గోల్కొండలోనే ఎందుకు చేస్తారనే విషయాల గురించి మనం ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
తెలంగాణ రాష్ట్రంలో జరిగే అతిపెద్ద పండుగలో ఒకటి బోనాల పండగ. ఈ బోనాల జాతరని హైదరాబాద్ – సికింద్రాబాద్ జంట నగరాల్లో చాలా వైభవంగా జరుపుకుంటారు. హైదరాబాద్ లోని గోల్కొండ లో ఉన్న జగదాంబికా ఆలయంలో మొదటి బోనం ఎత్తిన తరువాతనే వివిధ ప్రాంతాల్లో బోనాల ఉత్సవాలు జరుపుకుంటారు. గోల్కొండ లో జరిగే బోనాల కి దాదాపుగా 500 ఏళ్ళ చరిత్ర అనేది ఉంది. గ్రామ దేవతైన అమ్మవారిని పూజించే అతిపెద్ద పండుగే బోనాల పండగ.
ఇక నాలుగవ వారం మాతేశ్వరి ఆలయంలో బోనాలు అనేవి జరుగుతాయి. బోనం అంటే భోజనం అని అర్ధం. అమ్మవారికి సమర్పించేదే బోనం. బోనాల ఉత్సవాలలో ముఖ్యమైన ఘట్టాలు ఏంటంటే,
పోతురాజు:
ఈయన అమ్మవారి తమ్ముడు. పోతురాజు తోనే జాతర అనేది ప్రారంభం అవుతుంది.
ఘటం:
ఏనుగు మీద అమ్మవారి విగ్రహాన్ని తీసుకువెళ్లి మూసీనది లో నిమర్జనం అనేది చేస్తారు.
రంగం:
బోనాల జాతరలో చివరి రోజు జరిగే ముఖ్య ఘట్టం ఇది. సోమవారం తెల్లవారుజామున మాతంగీశ్వరీ ఆలయం ఎదురుగా వివాహం కానీ ఒక స్త్రీ వచ్చి మట్టి కుండ మీద నిలబడి భవిష్యత్తు చెబుతుంది. దీనినే రంగం అని అంటారు.
ఈవిధంగా ఆషాఢమాసంలో మొదటి ఆదివారం మొదలై, నాలుగు వారాల పాటు తెలంగాణ రాష్ట్రంలో ఎంతో వైభవంగా బోనాల పండుగ అనేది జరుగుతుంది.